- Wróble -


- Wróblowate (Passeriformes), jest to rząd ptaków obejmujący około 5100 gatunków (czyli około 3/5 wszystkich ptaków. Mają 10-11 lotek pierwszego rzędu oraz 14 kręgów szyjnych. Są to ptaki gniazdowe, żyjące na całej Ziemi.

- Wróbel, nazwa niektórych ptaków z rodziny wikłaczy; w Polsce występuje pospolity wróbel domowy (Passer domesticus), zamieszkujący pierwotnie tereny Euroazji i Pn. Afryki. Cechy rozpoznawcze: Wygląda jak typowy wróbel... Środek głowy szary, policzek szarawy. Na skrzydle jedna biała pręga. Wróble zamieszkują przeważnie okolice zabudowań ludzkich. Gniazda zakładają zazwyczaj w gęstej roślinności (np. żywopłoty, krzaki itp.) przybierają one bardzo różne kształty, spotykane są zwykłe plecione gniazda miseczkowe jak i skomplikowane wiszące konstrukcje. Samice znoszą od 4-6 białych, lub pokrytych szarymi plamkami jaj, które wysiadywane są przez 12-15 dni. Wróble żywią się głównie ziarnami roślin, nasionami owoców jak i również małymi owadami.

Ćwierkanie wróbla | Informacje szczegółowe | Galeria zdjęciowa

- Mazurek (Passer Montanus) Pospolity w całej Polsce, często występuje w towarzystwie zwykłych wróbli. Jednak w przeciwieństwie do nich, zamieszkuje również pola i brzegi lasów z dala od osiedli ludzkich. Żywi się głównie owadami (szczególnie mszycami) oraz nasionami. Gniazda zakłada w dziuplach (gdzie przechowywuje skradzione samochody) oraz 5-6 jaj troszkę mniejszych od tych znoszonych przez wróble domowe, jednak o bardziej zróżnicowanym ubarwieniu. Mazurki mają wierzch głowy w kolorze czekoladowym. Na białym policzku widnieje czarna plamka, a na skrzydle ma dwie białe pręgi. Tak jak swój domowy kuzyn nie odlatuje na zimę.

Informacje szczegółowe

-Wróbel południowy (Passer hispaniolensis) Bardzo podobny do wróbla domowego, różni sie jedynie tym, iż wróble (nie wróblice ;) mają wierzch głowy o kolorze czekoladowym, a czarny krawat sięga aż do piersi i przechodzi w dosyć wyraźne kreski na obu burtach wróbla. Ze względu na to, iż odżywia się głównie ziarnami roślin uprawnych, bardzo lubi rolników, toteż często osiedla się w pobliżach ich gospodarstw. (jednak rolnicy, niewiedzieć czemu sympatii tej raczej niepodzielają - trwają dodatkowe badania mające na celu wyjasnienie tego dziwnego zjawiska.) Gniazda zakładają zwykle kolonijnie na drzewach, siedziska ich przybierają kuliste kształty, niekiedy kilka gniazd jest łączonych ze sobą tworząc sporych rozmiarów kompleksowe 'osiedla' mieszkaniowe. Jaja znosi 1 lub 2 razy do roku, za każdym razem Pani Wróblica składa około 5-6 sztuk. Wróble te występują w południowej Europie, północnej Afryce, Azji Mniejszej jak i Centralnej oraz w różnych 'stanach' (Uzbekistan, Kazachstan, Tadżykistan etc...)

-Wróbel pręgowany (Passer ammodendri) mierzy sobie około 17cm długości, rozpiętość pojedyńczego skrzydła waha się w granicach od 7 do 8 cm, jednak dokładne obciążenie powierzchni nośnej jak i stosunek masy do ciągu niesą znane. Samce charakteryzują się tym, iż na wierzchu głowy przez oko tak lewe jak i prawe przebiega czarna pręga. Brwi wróbel ów ma białawe, nad nimi zaś gdy się przyjrzeć, widnieje rdzawożółta pręga (aż prosi się o Hammerite na wróbla... I już!). Wróblowe chłopaki mają do tego szare policzki, zasadnicza część wróbla, czyli jego korpus ma kolor piaskowoszary poznaczony czarnymi kreskami. Przez czarnobrunatne powierzchnie nośne z biało obrzeżonymi piórami przechodzą dwa wyraźne jasne prążki. Spodnia strona wróbla ubarwiona jest w dosyć ciekawą mieszankę koloru białego z szarożółtawym nalotem. Samice wróbli pręgowanych nieodznaczają się aż tak zróżnicowanym ubarwieniem jak wróble-chłopaki. Całe upierzenie pań-wróblic ma stonowany brunatnoszary odcień. Wróble pręgowane zamieszkują głównie tereny piaszczystych pustyń, na kórych jednak zachowały się resztki roślinności krzaczastej. Wróble te raczej gnieżdżą się pojedyńczo budując swoje hacjendy w dziuplach karłowatych drzew, ściankach gniazd dużych ptaków drapieżnych (grunt to porządni sąsiedzi...) oraz w szczelinach gliniastych obrywów. W ciągu roku odbywa dwa lęgi w zniesieniu 4-7 jajkóf. W okresie polęgowym koczuje w większych stadach. Wróble pręgowane występują w górach Azji Środkowej, na kilku niewielkich obszarach nad Morzem Aralskim oraz w Iranie. (Jednak to nie one są odpowiedzialne za program zbrojeń nuklearnych tego państwa...)

-Wróbel pustynny (Passer simplex) jest kolejnym z wesołej rodziny wróbli. Nieco mniejszy niż Wróbel domowy nie przejmuje się jednak tą różnicą wzrostu. Gardła samców jak i kantarki oraz pierścienie wokół oczu przybierają barwę czarną. Wierzch kadłuba ma zaś barwę jasnoszarą, powierzchnie sterowe (lotki i sterówki) są brunatne z wąskimi białymi brzegami. Wróble te mają po dwa skrzydła (niespodziewaliście się :P - do tego jedno lewe a drugie prawe!), na każdym z nich ciągną się dwie białe pręgi. Spód wróbla jak i boki głowy mają kolor biały, który na klatce piersiowej przechodzi w szary. Samiczki bidulki jak to w przyrodzie bywa są mniej kolorowe, zamiast barwy czarnej na gardle występuje u nich barwa brunatna a szary na klatce piersiowej został podmieniony na brudno-biały. Jednak tak jak u samców, u pań-wróblic na świerzym upierzeniu pióra mają widoczne żółte brzegi. Wróble pustynne jak nazwa wskazuje bynajmniej nie żyją w tropikach, za to preferują tereny pustynne z niewielką ilością drzew i krzewów. Na tych właśnie roślinach zakładają pojedyńczo swoje gniazda, o całkiem sporych rozmiarach i kulistym kształcie (z korytarzem wyjściowym zwisającym w dół). Zewnętrzna ściana gniazda wykonana jest z traw, gałązek i włukien roślinnych, wnętrze natomiast wyścielone jest obficie drobniutkimi włukienkami. Wróble te są gatunkiem osiadłym, do tego bardzo nielicznym. Występują na 4 izolowanych obszarach: 2 w Iranie oraz po jednym w Sudanie i na Saharze.

-Wróbel samotny (Passer rutilans), długi na około 13cm ze średnią rozpiętością skrzydeł od 13 do 14,8cm jest zdecydowanie mniejszy od wróbli południowych, czy pospolitych. Jednak nie przeszkadza mu to w byciu pełnowartościowym wróblem. Wierzch ważącego średnio 20g ciała takiego wróbla ma barwę kasztanową, lecz tu i ówdzie jest poprzecinany ciemnymi kreskami. Opierzenie skrzydeł ma kolor czarniawobrunatny z białą pręgą, przy czym obrzeża piór są jaśniejsze. Czarne u takiego samotnego wróbla są gardło, kantarek (pewnie zastanawiacie się gdzie to jest u Wróbla. - A poszukajcie w sieci co wam będę zdradzał. :P) oraz pierścień wokół oka tak lewego jak i prawego patrząc od przodu wróbla. Boki łepetynki oraz brzuch mają barwę brudnoszarą. Samiczka jak zwykle jest mniej kolorowa, głównie szara i szarobrunatna z wyraźną szarą brwią pod okiem. (tak pod lewym i prawym - natura lubi symetrie ). Jeśli ktoś jeszcze myśli, że Wróble samotne żyją w stadach to jest gapa i tyle. :) Otóż gnieżdżą się one pojedynczo w dziuplach bądź też szczelinach budynków. Zamieszkują brzegi lasów, zadrzewienia śródpolne oraz osiedla ludzkie. Wróble samotne występują w wąskim pasie od Afganistanu, do południowych Chin, Korei i Japonii. Wróble samotne z północnych rejonów wykazują tendencje wędrowne, natomiast te z południa są raczej osiadłe.

-Wróbel skalny (Petronia petronia), wbrew swojej nazwie nie jest zbudowany z kamienia, lecz z takich samych materiałów co każdy szanujący się wróbel. Długość takiego skalnego wróbla średnio wynosi 160 mm, długość skrzydełek wacha się w granicach 9,3 - 10 cm. Przeciętny ciężar w granicach 35g oraz całkowita niewrażliwość na erozję i wietrzenie definitywnie i niezaprzeczalnie dementują fałszywą pogłoskę o kamiennej budowie Wróbli skalnych. Upierzenie tego gatunku jest głównie szarobrunatne, kamuflaż górnej powierzchni brunatno-pstry, brzucha nieco jaśniejszy. Nad oczami charakterystyczna brunatna brew. Niewiadomo skąd, ale na gardle zauważalna jest żółta plamka, a na ogonie białe plamki (również niewiadomo skąd...) Wróble skalne ku ogromnemu zdziwieniu wojsk radzieckich zamieszkują skaliste zbocza gór, gdzie w szczelinach zakładają gniazda zbudowane z korzonków i łodyg roślinnych. Wnętrze przestrzeni mieszkalnej wyścielają puchem, piórami oraz sierścią. Samiczki wróbli skalnych same wysiadują 3-5 jajek (przez 14 dni), złożonych w dwóch rzutach - w maju i czerwcu. Małe Wróbelki skalne wyprowadzają się od rodziców po 21 dniach. Jako, że góry nie mają w zwyczaju przemieszczać się zbyt szybko, wróble skalne prowadzą osiadły, częściowo koczowniczy tryb życia, występują na obszarach Maghrebu, południowej Europy, Azji Mniejszej oraz na górskich obszarach Azji Centralnej. W Polsce raz zobaczono Rodzinkę Wróbli skalnych a było to jakoś w XIX w. Od tamtej pory przypuszczalnie jedynie przylatują do nas na wczasy, ewentualnie na wycieczki z zakładów pracy.

-Wróbel towarzyski (Philetarius socius) jak sama nazwa wskazuje nie jest typem samotnika. Pomimo, że średnia długość ciała Wróbla towarzyskiego może wydawać się mało szczęśliwa (13cm) to żadne z dotychczasowych badań nie wykazały, aby ten konkretny gatunek wróbli miał jakiegoś specjalnego pecha. Upierzenie wróbli towarzyskich jest pstre i szarobrązowe, z czarną nasadą dzioba oraz krawatem, również w tym pasującym do wszystkiego kolorze. Teraz ważne słowo "Dymofizm" - pisownia się zgadza dymofizm. Do tego należy dodać przymiotnik płciowy. Jest to takie coś czego wróble towarzyskie nie mają. Wróble towarzyskie zamieszkują suche otwarte przestrzenie - ten kto obstawiał południową Afrykę właśnie zgarnął główną wygraną. Wróble te żywią się głównie nasionami traw oraz różnymi owadami i co ciekawe podejrzewa się je o to, iż potrafią obejść się bez picia. (mam na myśli wodę... A nie napoje wysoko procentowe... Wam to tylko jedno w głowie...) Czas na kolejną ciekawostkę o wróblach towarzyskich, otóż zbiorowe gniazda, które budują są unikatowymi konstrukcjami w całym świecie ptaków. Wróble te zaczynają budowę gniazda od skonstruowania wspólnego dachu z silnych gałązek i czegoś na wzór słomianej strzechy, taki dach podwieszony jest zazwyczaj wysoko na silnej gałęzi drzewa. Pod tym dachem natomiast każda para buduje swoje własne m4, to znaczy wydłużoną komorę lęgową ze zwisającym od dołu tunelem wejściowo-wyjściowym. W jednym takim 'komunalnym' gnieździe żyje sobie od 100 do 300 par, co po przemnożeniu przez stała karola daje jakieś 200-600 pozbawionych dymofizmu płciowego osobników. Takie osiedle potrafi mieć 5 metrów średnicy i nawet 3 metry wysokości co przy średniej wielkości wróbla wspomnianej jako 13 cm daje nam w ludzkiej skali budynek wysoki że ho ho albo i jeszcze więcej. Do tego jedno ze znanych ludzkosci gniazd wróbli towarzyskich liczyło sobie przeszło 100 lat, z mniej istotnych informacji można by dodać, iż wróble towarzyskie w lęgu składają od 2 do 4 jaj, a w niektórych komorach gniazda udamawiają się ptaki innych gatunków. ale jak napisałem tego dodawać nie trzeba.